афтодан — (афтидан) [افتادن // افتيدن] 1. аз боло ба поин бо зарб омадан, ғалтидан; суқут кардан 2. аз по даромадан, хобидан (ба сабаби беморӣ, мондагӣ ва ғ.) 3. поин шудан, овезон гаштан, кашол шудан 4. рехтан, боридан 5. ҳамчун ҷузъи таркибии феълҳои… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
маъқул — [معقول] а 1. он чи ба воситаи ақл дарк шудааст; аз рӯи ақл, оқилона 2. писандидаи ақл; писандида; мақбул, хушоянд; хуб, нек; гапи маъқул сухани оқилона; гапи дуруст; маслиҳати маъқул маслиҳати дуруст; фикру мулоҳизаи қобили қабул: маъқул афтодан… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қадам — [قدم] а 1. пой, андозаи пой аз сарангушт то пошна 2. фосилаи байни ду пой вақти роҳ рафтан, гом (ҳамчун воҳиди паймоиш) 3. қадаммонӣ, роҳгардӣ, роҳравӣ; бо қадамҳои дилпурона, бо қадамҳои калон калон, бо қадамҳои қатъӣ, бо қадамҳои оҳиста, бо… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қарор — [قرار] а 1. ором; оромиш, осоиш; қарор надоштан дар ҷое а) ором набудан, собит набудан, дар ҳоли ҷунбиш ва ҳаракат будан; б) ором нагирифтан, дер наистодан дар ҷое; қарор аз касе бурдан орому осоиши касеро барҳам додан, касеро беқарор кардан;… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қаҳр — [قهر] а 1. кит. ғалаба, ғолибият 2. хашм, ғазаб; итоб: қаҳру ғазаб, қаҳру ҷаҳл, қаҳру ситеза 3. тарки рафтуомад ва гуфтугӯ, ногапӣ бо касе; аз қаҳр аз хашм, аз ғазаб; аз қаҳру ғазаб аз ғояти хашму ғазаб; ба қаҳр ниг. бо қаҳр; дар болои хашму… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
наздик — [نزديک] 1. он чи аз ҷиҳати макон, замон ва масофа дур намебошад, қариб; муқоб. дур 2. қарин, ҳамдам, муқарраб: дӯсти наздик, одами наздик; наздикон хешу ақрабо, хешовандон 3. монанд, шабеҳ; наздики… ба назди…, ба пеши… дар ояндаи наздик ба… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ҷон — [جان] 1. олами рӯҳии дохилии инсон, ки ҳамчун як чизи шартӣ ва мавҳум тасаввур мешавад ва онро сабаби зиндагӣ мешуморанд, рӯҳ, равон 2. умуман, як чизи мавҳуме, ки сабаби зиндагии ҳамаи ҷондорон тасаввур мешавад, василаи асосии зиндагӣ; бо ҳавли… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дил — [دل] 1. узви марказии низоми гардиши хуни одам ва ҳайвон, ки ҳаракати хунро идора мекунад, қалб; дили бемор дили касал, дили дардманд 2. маҷ. марказ, васат, миён, дарун: дили мамлакат, дили кӯҳ; дили санг мағзи санг, миёни санг; дили шаб ними шаб … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
кор — I [کار] 1. асоси замони ҳозира аз коштан, киштан ва коридан 2. ҷузъи пасини калимаҳои мураккаб ба маъноҳои коранда ва кишткунанда: ғаллакор, пахтакор, риёкор, хилофкор… II [کار] 1. амалиёти табдил ёфтани як шакли энергия ба шакли дигар, амал 2.… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
омад — I [آمد] асоси замони ҳозира гузашта аз омадан II [آمد] 1. омадан; омади об рафти об, сӯи ҷараёни оби равон; омади шамол самти вазиши бод, тарафе, ки бод аз он мевазад; дар омади гап дар рафти гап, дар аснои сухан, зимнан; омаду рафт рафтуой;… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
